فصل هفتم: تحلیل تطبیقی گویش کلهری
جدول ۷-۱: مقایسه تحولات آوایی
| معنی | گویش کلهری | سورانی | کرمانجی | تحلیل زبان‌شناختی |
|---|---|---|---|---|
| کوه | کَش | کَژ | چییا | حفظ واج کهن /ʃ/ در کلهری |
| شعله | سوش | سۆژ | شعله | تحول /ʃ/ به /ʒ/ در سورانی |
| کوهنورد | کَشَوان | کَژوان | — | پسوند -وان در کلهری اصیل |
| افق | هآسو | هآسوک | ئاسمان | ساخت ساده‌تر در کلهری |
| آمدن | هآتِن | هاتن | hatin | حفظ واکه کشیده |
جدول ۷-۲: واژگان مربوط به فصل‌ها
| فصل | گویش کلهری | سورانی | کرمانجی | لکی | تحلیل |
|---|---|---|---|---|---|
| بهار | بَهآر | بهار | بهار | وهار | یکسانی ریشه |
| تابستان | تآوسآن | هاڤین | هاڤین | هاوین | ریشه مستقل در کلهری |
| پاییز | پآیِز | پائیز | پایز | پاییز | یکسانی ریشه |
| زمستان | زِمسآن | زستان | زستان | زمستون | ساخت باستانی CVC |
جدول ۷-۳: واژگان خویشاوندی
| معنی | گویش کلهری | سورانی | لکی | کرمانجی | تحلیل |
|---|---|---|---|---|---|
| مادر | دآلِگ | دایک | دا | دایک | ساختار کهن‌تر |
| پدر | بآوگ | باو | باو | باڤ | حفظ واکه ā |
| مادربزرگ | نَنگ | نانا | نانا | دایکا گهوره | معنای دقیق‌تر |
| پدربزرگ | باپیر | باوگورا | پیر | باپیر | ساختار اصیل |
| عمو | مَمو | مام | مام | مام | حفظ واج‌های اصلی |
| دایی | خالُو | خاڵ | خاڵ | خاڵ | واکه‌های مشخص |
جدول ۷-۴: تطبیق هجایی با خط میخی
| جمله کلهری | آوانویسی | معادل خط میخی | تحلیل |
|---|---|---|---|
| چی مِ نَ کِیوَ | či me na keywa | 𐎩𐎡 𐎶𐎡 𐎴𐎠 𐎤𐎡𐎺𐎠 | ساختار CV/CVC |
| نان خِوآردم | nān xwārdəm | 𐎴𐎠𐎴 𐎧𐎺𐎠𐎼𐎭𐎶 | حفظ واج‌های کهن |
| بآوگ خآسِه | bāwg xāse | 𐎲𐎠𐎺𐎥 𐎧𐎠𐎿𐎡 | همخوانی آوایی |